Problemen

Waarschijnlijk is er dan gebruik gemaakt van een terpentineverdunbare verf op basis van alkydhars.

Sinds 1 januari 2000 mogen oplosmiddelhoudende alkydharsverven niet meer binnen worden toegepast door professionele verwerkers/schilders. Consumenten mogen deze producten nog wel binnen verwerken. De alkydhars in terpentineverdunbare producten is gevoelig voor vergeling. Het bindmiddel, en met name de linoleenzuur in de alkydhars, is hiervan de veroorzaker. Door opname van zuurstof tijdens de droging en doorharding van de verf ontstaat een kleurdragend (geel) reactieproduct dat onder invloed van daglicht weer snel uiteenvalt. Omdat in een “lichte” omgeving dit verschijnsel minder snel plaatsvindt dan in donkere ruimten, noemt men dit “donkervergeling”.

Bij het gebruik van watergedragen verven zoals Rubbol BL Safira, Rubbol BL Satura, Rubbol BL Magura, Rubbol BL Rezisto Semi-Gloss of Rubbol BL Rezisto Satin treedt dit fenomeen niet op. Deze producten hebben daardoor een veel beter kleurbehoud.

Blaasvorming doet zich vaak voor op “grofporig” hout (o.a. meranti). Achter de poriën lopen kanaaltjes met lucht, wanneer de temperatuur omhoog gaat zal de lucht uit gaan zetten. Wanneer een verflaag over de poriën aangebracht wordt en de opgesloten lucht gaat uitzetten, dan gaat de verf opbollen en zorgt voor blaasvorming. Voorkom daarom ook directe zonbelasting na het aanbrengen van de verflaag.

Om blaasvorming te voorkomen is het raadzaam om de openstaande poriën af te dichten voordat geschilderd wordt. Hiervoor kan Polyfilla Pro W205 gebruikt worden.

Er zijn een aantal factoren bepalend voor de droging van een verf, dat zijn onder andere de temperatuur en een te hoge luchtvochtigheid. Maar ook de aangebrachte laagdikte speelt een rol bij de droging van de verflaag. De benodigde tijd voor doorharding is afhankelijk van de temperatuur in combinatie met de luchtvochtigheid. Bij zeer lage temperaturen droogt een verflaag niet of nauwelijks en ook een hoge luchtvochtigheid kan er voor zorgen dat het drogingproces vrijwel geheel stopt.

De meest ideale omstandigheden voor de droging en doorharding van een verflaag zijn een temperatuur van 20ºC en een relatieve luchtvochtigheid die lager is dan 80%.

Het probleem wordt in het vakjargon "schroeien" genoemd. Dit komt alleen voor bij alkydharsverven en kan de volgende oorzaken hebben:

• Het aanbrengen van een te dikke verflaag. Een alkydharsverf droogt door opname van zuurstof nadat het oplosmiddel is verdampt. Indien de laag te dik is, zal de verf aan het oppervlak sneller een huidje vormen dan de rest. Hierdoor kan de zuurstof moeilijk doordringen naar het onderste van de verflaag. Door het gedroogde laagje aan het oppervlak en de nog natte verf eronder ontstaat spanningsverschil waardoor het droge laagje gaat rimpelen.
• De eerder aangebrachte grondlaag is onvoldoende droog geweest voordat de eindlaag is aangebracht. Ook hier kan dan spanning tussen de twee lagen ontstaan omdat de grondlaag niet meer normaal kan drogen.

Onder bepaalde omstandigheden kunnen er kratertjes of 'ogen' ontstaan in natte verflaag. In de volgende situaties kan dit voorkomen:

• Vervuiling: Het wegtrekken van verf ("verf oogt") kan veroorzaakt worden door aanwezigheid op de ondergrond van (condens)water, vet, was, siliconen of andere verontreiniging. Siliconen kunnen zich in allerlei stoffen en materialen bevinden, zoals auto- en bootwas, huidcrèmes, huishoudreinigers en dergelijke. Dit kan mogelijk worden opgelost door een antisiliconen middel aan de verf toe te voegen. Dit is niet toepasbaar in watergedragen producten omdat het zich niet mengt met water. Het blijft als bolletjes op de bodem van de bus liggen. Als antisiliconen wordt toepast is de besmetting niet opgelost, waardoor er de volgende keer nog kraters kunnen ontstaan.
• Oppervlaktespanning: Als de verf trekt weg in lange strepen (cissing). Dit komt meestal voor bij het aanbrengen van de verf op een ongeschuurde of onvoldoende geschuurde met een harde hoogglansverf (bijvoorbeeld een 2-componenten polyurethaan coating) behandelde ondergrond. In beide gevallen dient de aangebrachte verflaag vóór droging verwijderd te worden. Ontvet vervolgens het oppervlak met een geschikte reiniger en ontvetter, zoals Polyfilla Pro S600 - Universeel reinigingsmiddel. Dergelijke oppervlakken met (2-comp) hoogglansverf dienen goed geschuurd te worden. Verder hebben de meeste urethanen/acrylaten een hoge oppervlaktespanning. Door alleen reinigen en schuren kan het gebeuren dat die spanning niet geheel weg is. Het afnemen met een doek bevochtigd met spiritus (na het schuren) geeft vaak wel een goed resultaat. De spiritus tast enigszins het oppervlak van de verflaag aan zodat de spanning weg is. Echter, als er gereinigd is met reinigingsmiddelen die paraffine bevatten kan het krateren toch een probleem blijven, want paraffine is niet op te lossen.

Als verf net is aangebracht (nat) en op sommige plekken geheel of gedeeltelijk samentrekt/wegtrekt, ontstaan kratervormige verdiepingen in variabele grootte en oppervlak. Dit heet cissing.Een extreme vorm van cissing is kralen en schiften van verf na aanbrengen. Meer informatie in infoblad 1311.

Als de verf van de ondergrond onthecht (loslaat/schilfert), wordt dit vaak veroorzaakt door het niet of onvoldoende voorbehandelen van de ondergrond (niet of niet goed ontvet, onvoldoende geschuurd, achtergebleven schuurstof enz.). Ook het schilderen op een vochtige ondergrond (condens na een koude nacht) kan leiden tot onthechting. Verder kunnen met polyester geplamuurde reparaties onthechtingsproblemen veroorzaken. Polyesterplamuur neemt gemakkelijk vocht in zich op (hygroscopisch).

Vroegtijdig glansverlies is veelal te wijten aan het aanbrengen van onvoldoende laagdikte. Hierdoor verliest de verf- of vernislaag sneller dan normaal zijn oorspronkelijke glans omdat deze te dunne lagen minder bestand zijn tegen de inwerking van buitenaf zoals bijvoorbeeld UV licht.

Ook het polijsten en/of schoonmaken met agressieve of schurende middelen kan tot vroegtijdig glansverlies leiden. In alle gevallen zal opnieuw een volle lak- of verflaag aangebracht moeten worden.

Verpoederen van de verflaag

Alle materialen die buiten staan, zijn onderhevig aan slijtage, ook wel erosie genoemd. Glansverlies is de eerste fase van verwering van een verflaag. Door U.V.-straling komen fotochemische reacties in de verflaag tot stand, waardoor de bindmiddelmoleculen worden aangetast en afgebroken. Op den duur komen de pigmentdeeltjes los op het oppervlak te liggen. We noemen dat krijten of afpoederen. Het spreekt vanzelf dat halfmatte verven de beginfase van het verweringsproces als het ware overslaan en ten opzichte van hoogglansverven eerder verweren.

Daarentegen is er in de hoogglansverven ook verschil. Dat komt geheel door de samenstelling van het product. Een gesiliconiseerde alkydhars (Rubbol SB Plus) is beter bestand tegen U.V.-straling dan een gewone alkydhars (Rubbol AZ) doordat de verbindingen in de moleculen bij deze belasting minder snel open gaan. Hierdoor blijft het bindmiddel aan het oppervlak dus langer intact.

Verkleuren van de verflaag

Een aantal kleurgebieden is zwak in het behouden van kleur en uiterlijk. Deze kleurgebieden liggen met name in het geel, oranje en rood. De reden dat deze gebieden zwak zijn, komt door het toegepaste organische pigment.Onder invloed van het klimaat zal de verf in de tijd degraderen en nemen we verkleuren, glansafname, krijten, vervuiling en andere verschijnselen waar. Het is dus raadzaam bij de advisering van buitenproducten ook rekening te houden met de gewenste esthetische duurzaamheid van kleuren.

Op recent aangebrachte witte en lichtgekleurde verflagen kan zich het verschijnsel voordoen dat er vuilaanhang optreedt in de vorm van zwarte strepen. Tot ongeveer een half jaar na aanbrengen van de lakverf kan vervuiling optreden, die met alleen water niet goed te verwijderen is. De vervuiling op versgeschilderde ondergronden wordt veroorzaakt door vervuild regenwater, hoogglans producten zijn er over het algemeen gevoeliger voor dan halfglanzende producten, zo is de ervaring.

In de eerste aandrogingsfase kan vuil hardnekkig vast gaan zitten op het oppervlak, vooral als niet of onvoldoende wordt gereinigd. Naarmate de laklagen ouder worden, zijn ze minder gevoelig voor vuilaanhang. In een omgeving met een meer industrieel karakter kan de vervuiling vanzelfsprekend sterker optreden. Voor het verwijderen van deze vervuiling zijn er goede ervaringen opgedaan met Bendolit (verkrijgbaar bij de Sikkens Service Centers). Dit onderhoudsmiddel reinigt en laat een beschermend laagje achter waardoor vuil minder makkelijk aanhecht en eenvoudiger te verwijderen is.

Gevelelementen van naaldhout worden vaak vervaardigd van gevingerlast en gelamineerd hout. Bij het vingerlassen en lamineren worden onregelmatigheden (noesten, kwasten e.d.) uit het hout verwijderd en worden gezonde foutvrije houtdelen aan elkaar verlijmd.  Bij bouwprojecten waarin gevingerlast en gelamineerd vuren is toegepast, wordt nogal eens in een zeer vroeg stadium schade aan het schilderwerk waargenomen. Er treedt dan barstvorming en onthechting van het verfsysteem op. Dit speelt vooral op de ronde kanten van kozijnen en ramen, bij vingerlassen, langs de gelamineerde delen en op vlakken van delen met dosse gezaagd hout. Daarbij tekenen zich de jaarringen sterk af, ook ontstaan er vaak open verbindingen en kitgebreken.

Het voorkomen en/of oplossen van verftechnische gebreken als gevolg van gebreken in het gelamineerde geveltimmerwerk is moeilijk.Verbeteringen kunnen afhankelijk van de situatie in de praktijk worden bereikt door:                                                                                                        

• Het plaatsen van neusprofielen
• Regelmatig onderhoud plegen
• Niet te lange onderhoudsvrije periode (maximaal 4 jaar)
• Elastische kitzomen op verbindingen
• Lichtere kleurstellingen toepassen

Deze verkleuring wordt ook wel 'snailmarking' genoemd.

Iedere (acrylaat)dispersieverf heeft bij donkere kleuren de neiging om bij nat worden (bijvoorbeeld bij regenbelasting) tijdelijk lichter van kleur te worden. Nadat het water op het oppervlak weer is opgedroogd, neemt de verf weer zijn oorspronkelijke donkere kleur aan.

Het verschijnsel is te verklaren doordat de verf bij het nat worden een geringe hoeveelheid vocht opneemt en daardoor naar zijn oorspronkelijk natte, in de bus waarneembare lichtere kleur terugkeert. De kleur toont nat in de bus ook bleker (net als iedere dispersie) en wordt na droging donker. Waarom de vochtopname juist bij een dispersie speelt, is verklaarbaar doordat een deel van het oplosmiddel (met name glycol als filmvormer) tijdelijk wat vocht bindt wanneer het oppervlak nat wordt.

Door het aanbrengen van een verkeerde verf op bepaalde typen kunststoffen kunnen de eigenschappen van de kunststof veranderen. Zo kunnen bijvoorbeeld kleine scheurtjes in het oppervlak ontstaan. Deze scheurtjes worden pas na enige tijd zichtbaar, soms pas na jaren. Ze worden veroorzaakt door in het kunststof oppervlak aanwezige spanningen en de agressiviteit van het toegepaste oplosmiddelmengsel van de aangebrachte verf, waardoor de vastheid van de kunststof vermindert. De kleine scheurtjes die dan ontstaan noemen we spanningsscheuren. Het scheurvormingsproces kan doorgaan waardoor de barstvorming door het gehele kunststof object optreedt en het zijn sterkte verliest en breekt. Voor de verschillende barstvormen die kunnen optreden, worden diverse uitdrukkingen gebruikt als craquelé, kraaienpoten, krokodillenhuid e.d. 

Voor het veilig schilderen van kunststoffen verwijzen wij naar dit informatieblad.